Dames en heren,
Ik neem u mee naar 2018. Het is, net als vandaag, lekker weer. Het is rokjesdag, Ruigrokjesdag…..
De gemeenteraadsverkiezingen zijn net voorbij. De VVD heeft een mooie winst behaald, en alweer lonkt een coalitie. De afgelopen vier jaar zijn voorbijgevlógen, denk ik terwijl ik in de auto zit, op weg naar mijn werk. Het perfecte moment om even rustig na te denken.
Er schijnt een zonnetje, er vaart een bootje voorbij, en mijn Greenwheels ronkt rustig over de weg. Ik heb nergens stil hoeven staan – de doorstroming is in de afgelopen jaren écht verbeterd. De duidelijke keuzes die we in 2015 durfden te maken, hebben ertoe geleid dat de stad toegankelijker is dan ooit. Voetgangers, fietsers, én auto’s hebben weer rúimte. Er is, kortom, geen enkele reden om niet tot rust te komen.
Maar het kost me toch even om mijn hoofd leeg te krijgen. Ik zit nog in campagnemodus, en dat doet me denken aan de vorige verkiezingen, in 2014. Wie had er gedacht dat D66, VVD en SP een college zouden vormen? Wie had gedacht dat het de liberalen zou lukken? Vier jaar later moeten zelfs de critici het toegeven: het liberalisme heeft gewerkt.
Ik merk het aan van alles. Het pand op de Wallen waar ik als 18-jarige, kersverse Amsterdammer introk, is in de afgelopen vier jaar een bordeel geworden dat door de sekswerkers zelf gerund wordt. Niet door de gemeente, maar door Impact Investors gefinancierd. Niets meer aan doen.
Maar ik merk het ook aan de opleving van het Rokin. Sinds de Noord-Zuidlijn is geopend door Pieter Litjens bloeit deze gloednieuwe boulevard als nooit tevoren. Overdag biedt het Rokin funshoppers wat ze niet kunnen vinden in de Kalverstraat of de P.C.; ’s avonds is het er door alle restaurants, cafés en de fontein nóg levendiger. Het is daardoor aangenamer vertoeven op het Rokin, maar ook op andere plekken, want dáár is het nu minder druk. West, Oost, Zuid en Noord zijn hard op weg om net zo aantrekkelijk te worden voor bezoekers en toeristen als het centrum.
Verschillende topmusea uit binnen- en buitenland hebben zich gemeld om dependances in Amsterdam te openen. Wie weet bezoeken we binnenkort de Kunsthal op de Zuidas met een expositie van kunst uit de Amsterdamse depots, het MoMA in Noord of de beeldentuin van het Kröller-Müller in het Sloterpark waar zoveel in is geïnvesteerd.
Amsterdam is ook schoner geworden. Minder vuil op straat, een opgeruimd straatbeeld. Dit komt – geloof het of niet – door de toeristen. De steeds groter wordende opbrengsten van de toeristenbelasting worden sinds 2016 ingezet om de stad schoner, mooier en kleurrijker te maken.
Maar wat nog het meest is opgeknapt is de moraal. Amsterdammers vinden nog steeds dat het beter kan met onze stad – dat krijg je er niet uit. Maar ze doen dat niet meer met een blik naar de overheid, maar met een blik – en stoffer – in hun hand. Ze geven het goede voorbeeld aan hun buren én de toeristen, spreken elkaar aan én leveren zelf hun bijdrage. Schoner, en tegen lagere kosten. BBQ‘en in het Vondelpark kan nog steeds, maar als je rommel laat liggen dan kom je daar niet langer mee weg.
Ik merk de positieve invloed nog meer aan de Amsterdammers zelf. Bijvoorbeeld aan de werknemers van mijn bedrijf, bedenk ik me als ik ons kantoor, gevestigd in een voormalig kraakpand, binnenloop. Ik zie ze zitten: Nathalie, Esther en Airto. Ze zien er tevreden uit. De afgelopen vier jaar is Amsterdam goed voor ze geweest, voor elk op een andere manier.
In 2014 woonde Nathalie nog in Almere. Ze heeft lang gezocht naar een huis in Amsterdam, maar ze verdiende net als vele anderen te veel om in Amsterdam recht te hebben op een sociale huurwoning, en te weinig om een huis te kopen. De afgelopen jaren heeft de VVD zich gelukkig hard gemaakt voor meer woningen in het middensegment zodat ook Nathalie nu kan wonen en werken in Amsterdam. Sinds begin 2016 woont ze op de Zuidas. Dat scheelt een hoop reistijd. Zij en haar buren hebben met behulp van een lening van de gemeente zonnepanelen op hun daken geïnstalleerd. Ze verheugt zich overigens op het park dat wordt aangelegd op het dak van het Zuidasdok.
Nathalies man, ZZP’er, had overigens totaal geen bezwaren tegen de verhuizing: hij 3D-print zijn meubels nu in een loods in het Westelijk Havengebied, waar een freezone is. Hij mag daar in ieder geval nog zitten tot 2040, en hoeft zich geen zorgen te maken om die wirwar van regels die niemand echt lijkt te snappen. Toen het even tegenzat, kon hij probleemloos aanspraak maken op Bijstand voor Zelfstandigen. En door flexibele arbeid en tijdelijk werk met beide handen aan te grijpen, kwam hij net als 1000-en anderen uit de uitkering.
En nu het weer goed gaat, rijdt hij met zijn elektrische bestelbusje zonder problemen door de stad en mag hij overal met dezelfde vergunning parkeren. Dat was een stem die we niet meer hoefden te winnen. Net als die van al die andere Amsterdammers – ondernemers of niet – die te maken kregen met minder regels, meer dienstverlening en meer flexibiliteit.
Tegenover Nathalie zit Esther. Esther is in 2014 verhuisd naar een mooi huis in Noord. Uit dat huis wil ze nooit meer weg. Zeker nu er vergevorderde plannen zijn voor de bouw van een brug over het IJ. De nieuwe brug en de ontwikkeling van station Sixhaven zorgen ervoor dat het centrum van Amsterdam niet langer ophoudt achter CS.
Dat ze zich daar fijn voelt, is een understatement. En dankzij de eeuwigdurende afkoop van erfpacht voelt het nu ook echt als haar huis. Het wordt steeds gezelliger daar in Noord. Bij Esther in de buurt verschijnen steeds meer winkels, die geen reclame –of precariobelasting hoeven te betalen en die meeprofiteren van alle voordelen van een freezone. Want waarom zou je wat werkt in een freezone niet zo groot maken als heel Amsterdam?
Tja, met die nieuwe dierenzaak in de straat zullen haar kinderen wel nóg meer gaan zeuren om een hond. Misschien moet het er toch maar eens van komen… Toch maar goed dat er sinds twee jaar al geen hondenbelasting meer is. Dat geld dat ze bespaart kan ze mooi gebruiken voor poepzakjes.
Dan Airto. Wat een vent. Rapper, producer, zoon van een PvdA’er, en ondanks dat laatste toch nog goed terecht gekomen. Jaren geleden werd zijn mixtafel één keer gestolen, maar daar maakt hij zich nu geen zorgen meer om. Zijn woonwijk in het voormalige stadsdeel Nieuw-West is afgelopen vier jaar stukken veiliger geworden. Minder inbraken, minder gewelddadige overvallen – het resultaat van de uitbreiding van de Top600 naar een Top1000 én van vanaf 2016 structureel 4 miljoen euro voor een veiliger Amsterdam.
Airto woont met veel plezier samen met twee vrienden van hem – dat kan nu sinds woningdelen niet meer onnodig moeilijk wordt gemaakt. Gezelliger, en goedkoper. In de Jan Eef laat hij zich knippen door zijn kapper en blijft hij hangen voor een biertje. Die kapper is de gelukkigste man van de straat: als ondernemer heeft hij steun gekregen bij het veiliger maken van zijn zaak, een knipcafé dat loopt als een trein. Cameratoezicht in de straat voorkomt de aanwezigheid van ongure types. Vuurwapens behoren tot het verleden en messen worden alleen nog gebruikt om te scheren.
Raadsleden, Amsterdammers,
U kent mij als de vrouw van ‘meer bier, minder regels’, maar halverwege die middag in 2018 is het daar nog net iets te vroeg voor – zelfs voor mij. Dan maar koffie. Ik haal een kopje en loop naar mijn kantoor. Tijd om die vergadering over de bedrijfsfinanciën voor te bereiden. Veel werk. Maar nuttig! Het is belangrijk om kritisch te blijven op waar ons geld heengaat. Dat geldt niet alleen voor een bedrijf, dat geldt ook voor onze stad.
Binnen een bedrijf werkt dat als volgt: elk jaar kijken we naar onze inkomsten, en nog preciezer naar onze uitgaven. Ik wil dan weten waaraan ik dat geld uitgeef. Dat is het moment om ons af te vragen: is deze uitgave nog relevant? Moeten we die extra medewerker aannemen of moeten we juist inkrimpen? Zijn die buitenlandse congresbezoeken echt nodig? Wanneer is het tijd om in ICT te investeren en wat zijn de opties? Lezen we al die tijdschriften waarop we geabonneerd zijn eigenlijk wel? Zo nee, dan stoppen we met die uitgaven en besteden we het geld dat we daardoor besparen aan iets dat wél nodig of effectief is.
En zo doen we dat nu ook in de politiek. Elk jaar kijken we waar ons geld naar toegaat, en nog belangrijker: of het ook werkt. En als dat niet zo is, dan besteden we het geld anders. Meer transparantie en meer grip op de overheidsfinanciën, boekhouden alsof het je eigen geld is.
Dat is het resultaat dat we bereikt hebben na de raadsenquête Financiën die we hebben ingesteld. Voortaan zien we liever goed lopende, krachtige initiatieven dan logge, dure, goede bedoelingen.
Dat heeft gewerkt. Zo is de afgelopen vier jaar wel gebleken. Onder leiding van deze historische coalitie is de gemeente in 2018 kleiner, en de efficiëntie groter. We hebben afscheid genomen van de steeds uitdijende overheid die alles regelt met een enorm, kostbaar overheidsapparaat, dat belastinggeld slurpt en dat verdeelt over organisaties in de stad.
Net als wethouder Van der Burg Amsterdammers met overgewicht heeft geholpen met afslanken, heeft dit college de overheid een maatje minder aangemeten. En dat afslanken, dat levert niet alleen geld op, het is ook nog eens gezonder én het ziet er beter uit.
Er gaat meer geld naar doelen die onze stad mooier, veiliger, schoner, gezelliger en béter maken. Maar bovenal heeft dit college, waar de VVD blij is geweest deel van uit te maken, Amsterdam weer teruggegeven aan de Amsterdammers, is er meer ruimte voor ondernemende mensen om te doen wat ze willen en is de gemeente weer dienstbaar aan de inwoners van Amsterdam.
En wie weet wat het komende liberale college zal klaarspelen…Wij hebben hoge verwachtingen…maar zoals het een Amsterdammer betaamt: het kan altijd nóg beter met onze stad.
Dames en heren,
You may say I’m a dreamer. Maar ik denk echt dat het kan.
Dankuwel.
Marja Ruigrok
(alleen het gesproken woord geldt)