Als de gemeente een bestemmingsplan voorbereidt, wordt dat bekend gemaakt door de publicatie van een voorbereidingsbesluit. In dat besluit staat voor welk gebied het bestemmingsplan geldt en wanneer het in werking treedt. Voor deze gebieden kan de gemeente bepalen dat het verboden is:
- Werken (geen bouwwerken) of werkzaamheden uit te voeren
- Bouwwerken te slopen
- Het gebruik van gronden of gebouwen in het gebied te wijzigen.
Momenteel zijn meerdere voorbereidingsbesluiten van kracht die keer op keer verlengd worden zonder dat er concrete plannen zijn voor de betreffende gebieden. De voorbereidingsbesluiten op gebieden waar de gemeente niet tot ontwikkeling of planvorming komt, zijn ook gebieden waar andere initiatieven worden geblokkeerd. Dit is slecht voor de stedelijke ontwikkeling, slecht voor de economie waar de gemeente een pas op de plaats moet maken en ook slecht voor de goede ideeën die in de markt leven maar niet tot wasdom komen omdat de gemeente een machtsinstrument inzet om ontwikkelingen te blokkeren. Een goed voorbeeld van de negatieve effecten van het voorbereidingsbesluit is het Marine terrein. De gemeente zou het liefst het terrein verwerven om zodoende naar eigen inzicht te ontwikkelen. Door het voorbereidingsbesluit kan zelfs de marine, wanneer ze dat zouden willen, niets met hun eigen terrein kunnen doen. Zelfs verkoop van het terrein aan een andere ontwikkelaar dan de gemeente of eigen ontwikkeling van het terrein binnen het bestaande bestemmingsplan worden tegengehouden door het voorbereidingsbesluit.
Op 2 februari 2011 - tijdens de vergadering van de commissie BWK- gaf de VVD aan de indruk te hebben dat het voorbereidingsbesluit erg gemakkelijk als instrument wordt gebruikt om zaken die uit de tijd lopen te blokkeren en dat de behoefte bestaat een kritische blik op de inzet van het instrument te werpen. Wethouder Van Poelgeest zegde toe hier naar te kijken.
Frank van Dalen heeft namens de VVD Amsterdam de volgende vragen gesteld:
- Hoeveel gebieden in Amsterdam vallen momenteel onder een voorbereidingsbesluit van de centrale stad of de stadsdelen? Welke gebieden zijn dit?
- Kan het college per gebied aangeven hoe vaak het voorbereidingsbesluit is verlengd?
- Kan het college motiveren waarom voorbereidingsbesluiten keer op keer verlengd worden zonder dat er concrete bestemmingsplannen voor de betreffende gebieden zijn?