AMSTERDAM - Het lunchcomité is een maandelijkse lunchbijeenkomst waar een prominente VVD-er wordt uitgenodigd een lezing te geven. Daarna is ruimte voor discussie over het onderwerp. Vorige week was Frits Bolkestein te gast.
Met een serieuze toon begon hij zijn lezing; ‘Vandaag ga ik het hebben over het belangrijkste onderwerp van vandaag, de Euro en de Economisch Monetaire Unie.’
In zijn bekende efficiënte taalgebruik gaf Bolkestein zijn analyse van de huidige problematiek. Hij onthulde de Duits romantische houding ten tijde van het besluit om de Euro in te voeren: ‘Helmut Kohl had gezegd dat hij wist dat het slecht zou zijn voor Duitsland, maar Duitsland had vrienden nodig in Europa na de Tweede Wereldoorlog. Dat is inderdaad een brute uitspraak’.
De afspraken uit het Europees Stabiliteitspact mochten helaas niet baten, vooral niet nadat deze als eerste met voeten werden getreden door de belangrijkste staten van de EU, Frankrijk en Duitsland. Het onheilspellende gevolg hiervan was dat geen enkele Europese afspraak nog serieus zou worden genomen.
De belangrijkste prestatie van de EU is de interne markt die de onderlinge handel binnen de Eurozone significant heeft vergroot. Niettemin wijst Bolkestein ons nog op de twee grootste mankementen aan de Euro; het ontbreken van één centrale macht die de sturing aan het Europese project moeilijk maakt en de idee ‘one size fits all’ bij de onevenwichtige economische verhoudingen binnen de Eurozone.
Uit deze benadering zou bijvoorbeeld het idee van Eurobonds zijn ontstaan. Voor het uitgeven van Eurobonds door de centrale bank is het benodigd dat alle schulden van de individuele lidstaten op één berg worden gegooid waardoor de hele EMU geconfronteerd wordt met eenzelfde rentetarief. Gunstig voor Zuid Europese landen – die een duidelijke voorkeur geven aan een politieke oplossing voor economische problemen – kostbaar voor de Noord Europese landen. Volgens Bolkestein zou dit een zeer riskante ontwikkeling zijn, daar Zuid Europese landen onbestraft hun wanbeleid in stand kunnen houden waar o.a. Nederland de rekening zou voor betalen. Ook waarschuwt jurist en historicus Thierry Baudet ons hier voor in zijn spraakmakende proefschrift ‘De aanval op de natiestaat’.
De grondfout van de EMU en Euro is gelegen in het feit dat Helmut Kohl een romanticus was. Al in 1965 stelde toenmalig VVD minister van financiën Witteveen dat een gemeenschappelijke munt erop neerkwam dat de lidstaten elkaar een 'blanco cheque' geven. Dat, zei hij, kon alleen als sluitstuk van een economisch en politiek integratieproces.
Tekst: Drs. Ronald Steltenpool, Lid Redactiecommissie