Het nieuwe politieke jaar gaat komende week van start. Namens de grootste oppositiepartij hoopt VVD-fractievoorzitter Claire Martens dat het bestuur de stad niet als een dorp behandelt en in 2023 de gemeentelijke kerntaken op orde brengt.
Amsterdam is onze hoofdstad en een thuis voor bijna één miljoen mensen. Mensen die in onze stad leven, werken, een gezin stichten of ondernemen. Waar je in de supermarkt Spaans, Engels, Arabisch en Nederlands hoort. Ouders sturen hun kinderen naar dezelfde school, of ze nou succesvol ondernemer zijn, vluchteling of hun baan verloren hebben door de crises.
Amsterdam is in al zijn verscheidenheid een thuis voor velen. En juist daarom moeten we er ook komend jaar weer zuinig op zijn. We zien namelijk dat Amsterdammers steeds minder tevreden zijn over hun leefomgeving. Het aantal meldingen van overlast is nog nooit zo hoog geweest. In 2021 kwamen er 400.000 meldingen binnen, tegen 250.000 meldingen in 2019.
De stijging komt bijna volledig voor rekening van klachten over afval, zo viel op 28 december te lezen in Het Parool. Verrassend is het niet: wie door Amsterdam fietst, komt in elke wijk bergen grofvuil of overvolle afvalbakken tegen. Deze vieze straten staan symbool voor de verwaarlozing van de kerntaken van een gemeente. Met een stad die de komende jaren tot een miljoen inwoners groeit in 2030 is een mentaliteitsverandering nodig. Niet in de laatste plaats van onze bestuurders en politici.
Amsterdam is geen dorp
Want nog te veel politici of bestuurders bezien Amsterdam door een roze bril. Alsof het een dorp betreft. Een dorp waar Amsterdammers, ondanks de enorm gestegen belastingen, zelf verantwoordelijk zijn voor schone straten (dat noemen we dan romantisch ‘containeradoptanten’). Een dorp waar iedereen lopend of met de bakfiets naar het werk kan. Waar niemand een auto nodig heeft, ook niet voor mantelzorgtaken of vanwege een eigen bedrijf. Een dorp waar enkel met een goed gesprek voorkomen kan worden dat jongeren van ‘draaideur-kruimelcrimineel’ lijken op te groeien tot gewapende drugsdealers.
Maar Amsterdam is geen dorp. Amsterdam is een stad. Een aantrekkelijke stad voor veel mensen en bedrijven. Maar ook de stad waar nog te vaak melding wordt gemaakt van overlast, de stad die steeds meer jonge gezinnen de rug toekeren en de stad waar het aantal schietpartijen, overvallen en straatintimidatie toeneemt. Het is de harde realiteit.
Een realiteit die vraagt om focus, langetermijnbeleid en investeringen in zaken die wellicht niet direct zichtbaar zijn, maar wel nodig. En dus moet de gemeente terug naar haar kerntaken. Want een schone en veilige stad zou niet alleen vanzelfsprekend moeten zijn voor mensen die het zich kunnen veroorloven in stadsdelen te wonen waar de cijfers rooskleuriger zijn, of waar mensen voldoende vrije tijd hebben om hun eigen straat schoon te houden. Een schone en veilige stad moet vanzelfsprekend zijn voor alle Amsterdammers.
Bruggen en kades
Amsterdam kent een aantal grote uitdagingen voor 2023, één daarvan is het weer schoon krijgen van onze stad. Door de verdere verdichting zal het steeds complexer worden om afval in te zamelen. Dit vraagt om extra reinigers, innovatieve oplossingen, nieuwe systemen en dus extra investeringen. Maar helaas is afvalinzameling een van de kerntaken waar de Stopera maar weinig oog voor lijkt te hebben en geen extra middelen voor uittrekt. Ondanks de 400.000 meldingen is een schone stad blijkbaar geen prioriteit.
Ook de stijgende inflatie en energieprijzen leiden bij veel Amsterdammers tot zorgen. Huiseigenaren krijgen het zwaar voor de kiezen nu de onroerendezaakbelasting verder omhoog gaat, terwijl ook de erfpacht als gevolg van de inflatie stijgt. Daar komt de slechte staat van de bruggen en kades nog bij. Tot slot zal de stadsschuld de komende jaren flink oplopen tot 9,1 miljard euro in 2027. De kosten van de rente zijn fors en die zullen toch echt door Amsterdammers moeten worden gedragen. Het is een hypotheek voor onze jongeren.
Daadkrachtige wethouders
In het voorjaar worden de potten geld traditioneel gezien opnieuw verdeeld. En waar we onze ogen niet kunnen sluiten voor het feit dat het financieel uitdagende tijden zijn, is dit hét moment voor politieke keuzes. Amsterdam kan in 2023 kiezen voor het op orde brengen van de gemeentelijke kerntaken zoals reiniging, veilige bruggen en kades en meer handhaving op straat. Niet sexy, geen kortetermijnpolitiek, niet direct zichtbaar, maar wel in het belang van de stad en haar leefbaarheid, voor ons allemaal. Amsterdam moet gaan doen wat nodig is.
Onze stad heeft op dit moment een aantal daadkrachtige wethouders. Wethouders die laten zien dat waar een wil is, een weg is. Dat is te zien aan de snelheid van de oprichting van het isolatiefonds en de hulp aan hen die extra financiële steun nodig hebben. Laat het college net zoveel aandacht besteden aan de kerntaken van de stad. Zodat Amsterdam in 2023 schoner, veiliger en beter onderhouden wordt.
Claire Martens
Fractievoorzitter Amsterdamse VVD
Dit opinieartikel verscheen op 7 januari 2023 in Het Parool.