Afgelopen week verscheen er een ingezonden stuk in Het Parool van Amsterdammers die helemaal klaar zijn met de overlast door afval op straat. De briefschrijvers hebben groot gelijk en raken een snaar: de stad is op veel plekken vies en smerig. Wij roepen het als VVD al jaren: de stad is gewoon niet schoon genoeg. En dat terwijl het tot één van de belangrijkste kerntaken van de gemeente behoort: zorgen voor schone straten en fijne buurten. Afval en vuil op straat is smerig, ongezond en onveilig.
Het college moet laten zien dat ze het probleem heel serieus nemen, dat mis ik soms. Neem bijvoorbeeld de afvalplannen die besproken zijn in de verschillende stadsdelen. Daar staat zóveel ambtelijke taal in: “opheffing toezicht, werken aan een verbeterplan, betere samenwerking tussen directies...”. Maar ook zo’n burgerberaad Schone Stad: meer praten, minder doen. Zonde van het geld. Want wat hebben Amsterdammers daaraan? Die willen gewoon schone straten: meer afvalinzamelaars en reinigers, meer wagens, meer momenten dat het grofvuil wordt ingezameld. Gewoon, een schone stad, een fijne plek om te wonen en te recreëren.
Wij pleiten als VVD nog steeds voor minimaal 25 miljoen euro per jaar extra voor afval en reiniging. Dit is het bedrag waarmee we volgens het college de stad naar een hoger niveau schoon kunnen krijgen en ik geloof daarin, ook al ben ik mij er ook van bewust dat er grote uitdagingen zijn, bijvoorbeeld op het gebied van het vinden van personeel. Tegelijkertijd neemt bijvoorbeeld de werkloosheid onder jongeren in Amsterdam toe, daar ligt volgens mij een enorm potentieel. Maak het beroep aantrekkelijker, spreek jongeren aan, verleid ze voor een baan bij afval en reiniging. Personeelstekorten moeten ons nooit laten tegenhouden om de ambitie te hebben de stad écht schoner te krijgen.
Die 25 miljoen euro structureel per jaar extra voor afval en reiniging, dat vraagt om het maken van andere keuzes. Je kunt elke euro maar één keer uitgeven. De VVD zal tijdens de begrotingsbehandeling 2025 concrete voorstellen doen om dit geld structureel vrij te maken voor een schone stad en ik ga er eigenlijk vanuit dat de coalitiepartijen met me mee doen. Dit hardnekkige probleem verdient een structurele oplossing, daar kan niemand tegen zijn.
Toch heb ik daar een hard hoofd in; het college heeft onlangs extra geld vrijgemaakt voor afval en reiniging, maar een motie van de VVD om dit geld eerder dan 2025 in te zetten werd niet gesteund.
Natuurlijk vraagt het ook iets van de Amsterdammers en ondernemers, want ook zij hebben een grote verantwoordelijkheid voor een schone stad. Maar de sleutel ligt echt grotendeels bij de gemeente. Bijvoorbeeld: je vraagt aan inwoners om het afval tussen 06.00-07.30 uur aan te bieden op straat en vervolgens ligt het er ‘s middags nog. Dan doe je het gewoon niet goed. En dat ligt echt niet aan alle medewerkers van afval en reiniging, die doen hun stinkende best en voor hun moet al die kritiek niet leuk zijn. Daarom moet er vanuit het college echt meer gebeuren.
Ik ben ook heel benieuwd wanneer het college een keer steviger stelling gaat nemen rondom de invoering van statiegeld op flesjes en blikjes: dat heeft de stad echt nog niets goeds gebracht. Er is een enorme toename van zwerfafval, vuilnisbakken worden kapotgebroken, opengescheurde zakken, het is geen gezicht. Het is niet goed georganiseerd en de stad kan hier ook niet tegenop schoonmaken. Ik vraag me ook echt af of het gedrag van mensen gaat veranderen; loop je helemaal naar een inzamelpunt, waar toch al een tekort aan is, voor één blikje?
Vlak na het zomerreces praten we verder over deze
problematiek. De inzet van de VVD is helder: de stad moet nu echt schoner.